Uprawnienia pracownika – jak długo może trwać przerwa w pracy?

Czas trwania przerwy w pracy to kwestia, która często dzieli pracodawców i zatrudnionych. Ci pierwsi najchętniej zredukowaliby ją do minimum, a drudzy – wydłużyli. Na szczęście, kodeks pracy dokładnie określa, ile wolnego czasu przysługuje pracownikowi w zależności m.in. od tego, ile godzin pracuje, w jakich warunkach i czy nie znajduje się w grupie, która została objęta specjalnymi przywilejami.

Przerwa w pracy – standardowy czas trwania

Pracownicy, których dobowy wymiar czasu pracy:

• wynosi co najmniej 6 godzin – mają prawo do jednej 15 – minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy,
• przekracza 9 godzin – mają prawo do dwóch 15 – minutowych przerw wliczanych do czasu pracy,
• przekracza 16 godzin – mają prawo do trzech 15 – minutowych przerw wliczanych do czasu pracy.

Przerwy te są wliczane do czasu pracy, co oznacza, że one płatne w 100% i nie trzeba ich później „odpracowywać”.

W niektórych zakładach pracy można też korzystać z dłuższej przerwy. Wiele zależy od samego pracodawcy. Jeśli chce, może pozwolić swoim pracownikom na dodatkową przerwę od pełnienia obowiązków, której czas trwania nie przekracza 60 minut. Chociaż zazwyczaj nie jest ona płatna, pracodawca może zadecydować inaczej i zaliczyć czas jej trwania do czasu pracy. Warto pamiętać, że taka przerwa od pracy musi być uwzględniona w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy. Twoja firma nie sporządza regulaminu i nie podpisała układu zbiorowego? W takim razie, zapis dotyczący przerwy powinien się znaleźć w umowie o pracę.

Dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy

W wyjątkowych przypadkach przerw w pracy może być więcej. Z takiej możliwości korzystają m.in. osoby, które muszą przynajmniej 4 godziny pracy w ciągu dnia spędzać przed komputerem. Po każdej godzinie pracy z monitorem, mogą one przez 5 minut odpoczywać od obowiązków zawodowych. Czas ten może być dłuższy, jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę.

Więcej czasu wolnego przysługuje też zatrudnionym pracującym w warunkach zagrażających zdrowiu lub uciążliwych oraz tym, których obowiązki zawodowe mają monotonny charakter. W zależności od decyzji pracodawcy, mogą oni cieszyć się z dodatkowych płatnych przerw lub korzystać ze skróconego dobowego wymiaru czasu pracy – ta ostatnia możliwość nie dotyczy jednak osób, których praca jest monotonna.

Wyjątkowe przypadki

W szczególnych przypadkach płatna przerwa w pracy może być wydłużona. Takie prawo przysługuje:

• osobom niepełnosprawnym – kodeks pracy przyznaje im dodatkowe 15 minut przerwy, które mogą przeznaczyć na to, by wypocząć albo wykonać potrzebne ćwiczenia gimnastyczne,
• kobietom karmiącym – obowiązują je inne zasady w zależności od czasu pracy i liczby dzieci:
  • przy pracy krótszej niż 4 godziny – brak przerw,
  • przy pracy trwającej co najmniej 4 godziny, ale nie więcej niż 6 godzin – jedna przerwa na karmienie trwająca 30 minut, a jeśli dzieci jest więcej niż jedno – 45 minut,
  • przy pracy dłuższej niż 6 godzin – dwie przerwy trwające 30 minut, a jeśli dzieci jest więcej niż jedno dwie przerwy trwające 45-minut.
• młodocianym – przy pracy trwającej dłużej niż 4,5 godziny dziennie, młodociani mają prawo do przerwy trwającej 30 minut.