Wynagrodzenie minimalne a egzekucja komornicza – zmiany w przepisach?

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa, komornik prowadzący przeciwko dłużnikowi postępowanie egzekucyjne, nie może zająć jego wynagrodzenia, jeśli nie przekracza ono minimalnej ustawowej wysokości.

Sejmowa Komisja do spraw Petycji zaproponowała jednak nowe rozwiązanie w tym zakresie, według którego otrzymywanie minimalnego wynagrodzenia nie będzie chroniło już przed egzekucją komorniczą. Kwestie te dotyczą wyłącznie egzekucji należności innych niż należności alimentacyjnych. Co idzie za tym nowym pomysłem?

Obecne brzmienie przepisów

Zgodnie z propozycją Sejmowej Komisji ds. Petycji, nowelizacji miałyby ulec przepisy kodeksu pracy, kodeksu karnego wykonawczego, przepisy Prawa bankowego oraz ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych.

Obecne brzmienie kwalifikowanych do zmian przepisów, jest następujące:

Art. 81¹ par 1 pkt 1 kp: Wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości: minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego, jeżeli pracownik nie zrezygnował z ich dokonywania – przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

Art. 125 par 2 kkw – § 2: Z przypadającego skazanemu wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, wolne jest w każdym czasie od egzekucji 60%.

Art. 28 ust 1 ustawa o spółdzielczych kasach oszczędnościowo – kredytowych: 1. Oszczędności członka kasy złożone w kasie, niezależnie od liczby dowodów na złożone oszczędności, zapisuje się na imiennym rachunku członka kasy i są one wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego, w każdym miesiącu kalendarzowym, w którym obowiązuje zajęcie, do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207), przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy.

Propozycja komisji

Zdaniem Sejmowej Komisji ds. Petycji, zgodna z obowiązującymi przepisami skuteczność egzekucji jest zbyt niska, między innymi z uwagi na ochronę, którą zapewnia dłużnikowi jego minimalne wynagrodzenie. Komisja stoi na stanowisku, że przepisy włączające tego typu ograniczenia egzekucyjne, muszą ulec zmianie, także z uwagi na stale rosnącą stawkę minimalnego wynagrodzenia, a także z powodu rosnącej ilości zatrudnień z fikcyjnym minimalnym wynagrodzeniem – istniejącym wyłącznie „na papierze”. Komisja wskazuje również, że wzrost stawki minimalnej coraz bardziej zbliża się do mediany wynagrodzenia, a to znów powoduje, iż ochrona dłużnika zarabiającego mini lane wynagrodzenie, które nie jest już drastycznie niższe od „nie-minimalnego”, powoduje niesprawiedliwość społeczną.

Zgodnie z wysuniętymi przez Sejmową Komisję propozycjami, Kodeks pracy miałby zakładać wolną od potrąceń kwotę 85% minimalnego wynagrodzenia. Nowe porządki w kodeksie karnym wykonawczym zakładałyby, że z wynagrodzenia za pracę, które przypada skazanemu, wolne od egzekucji komorniczej byłoby jego 60%. Kolejne zmiany w ustawach przewidują, wolne od zajęć w postępowaniu egzekucyjnym byłoby 50% wysokości środków zgromadzonych na rachunku bankowym dłużnika.

W ocenie Sejmowej Komisji ds. Petycji, powyżej zaproponowane rozwiązanie ma pomóc w zahamowaniu nadużyć, których dopuszczają się dłużnicy, którzy często ‘obchodzą’ prawo, podnosząc, iż ich wynagrodzenie równe jest minimalnemu. Efektem zmian ma być poprawa sytuacji wierzycieli, którzy w wielu przypadkach bezskutecznie próbowali dochodzić spłaty należnych im roszczeń.