Wada zakupionej maszyny czyli co z tą rękojmią?

Opublikowano: 20.02.2023
Ostatnia aktualizacja: 29.02.2024
Wada zakupionej maszyny czyli co z tą rękojmią?

Czym jest rękojmia?

Pojęcie rękojmi jak i jej zastosowanie określa dział III kodeksu cywilnego. Na podstawie rękojmi sprzedający maszynę jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli zakupiona maszyna ma wadę fizyczną lub prawną. Za wadę prawną jest uważana sytuacja, w której rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jest obciążona prawem osoby trzeciej.

Natomiast za wadę fizyczną należy rozumieć każde odstępstwo od opisu maszyny wynikające z umowy czy zapewnienia. Są to między innymi brak właściwości, którą maszyna powinna mieć ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia maszyny. Czyli są to sytuacje w których maszyna nie jest w stanie spełnić zadań do jakich została pierwotnie stworzona. Jak można z łatwością zauważyć rękojmia jest pomocnym instrumentem prawnym chroniącym kupującego.

Zakupiona maszyna ma wadę, co dalej?

Jak już ustaliliśmy sprzedający jest odpowiedzialny za wszelkie wady (fizyczne i prawne), które powstały przed chwilą wydania maszyny kupującemu. W związku z tym po wykryciu wady kupujący względem sprzedającego posiada szereg uprawnień, do których należą m.in.: prawo odstąpienia od umowy, obniżenie ceny czy wymiana maszyny na wolną od wad.

Odstąpienie przez kupującego od umowy zapewnia mu możliwość złożenia oświadczenia woli, skutkującego ustaniem zawartej umowy, przywracając stan sprzed zawarcia umowy. Jednak należy pamiętać, że prawo do skorzystania z tego uprawnienia przez kupującego ogranicza sytuacja, gdy sprzedający wymieni rzecz na pozbawioną wad albo usunie istniejące wady.

Kolejnym uprawnieniem chroniącym kupującego jest żądanie obniżenia ceny, którego zadaniem jest przywrócenie pełnej współmierności świadczeń stron. Oświadczenie należy złożyć sprzedającemu w sytuacji gdy wady nie są istotne, wskazując od razu odpowiednią kwotę, o którą cena winna być obniżona.

Wymiana maszyny na wolną od wad to prawo występujące jedynie w odniesieniu do maszyny oznaczonej co do gatunku. W przypadku takiego żądania lub żądania usunięcia wad, sprzedający zobowiązany jest do jego wykonania, chyba że doprowadzenie do stanu zgodności rzeczy z umową jest niemożliwe lub wymaga nadmiernych kosztów. W takiej sytuacji sprzedający może odstąpić od wymiany maszyny na wolną od wad.

Przy zakupie maszyn zawsze należy ustalić czy jest ona rzeczą oznaczoną co do gatunku, czy też co do tożsamości – ma swój nr seryjny i jest niepowtarzalna z uwagi na specjalistyczne zastosowanie i dostosowanie do potrzeb kupującego. Prawo żądania do wymiany na rzecz wolną od wad będzie zależne od tej kwalifikacji.

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 563 kodeksu cywilnego, przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu. Jednakże jeżeli sprzedawca wiedział o wadzie albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją powyższe przesłanki nie powodują utraty uprawnień z tytułu rękojmi.

Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi odnosi się także do maszyn używanych. Sprzedawca nie odpowiada jednak za takie zmniejszenie użyteczności lub wartości maszyny, które jest zwyczajnym następstwem jej właściwego używania. Kupującemu zawsze przysługuje prawo żądania odszkodowania od sprzedawcy np. za koszty odebrania maszyny czy koszty jej przewozu.

Co istotne, poza roszczeniami z rękojmi Kupujący może również na zasadach ogólnych dochodzić odszkodowania w pełnym zakresie, m.in. za utratę zysków wynikającą z wady maszyny sprzedanej.

Uwaga! Zamiast lub obok rękojmi sprzedawca może oferować gwarancję. Należy wiedzieć o tym, że zakres gwarancji jest węższy i ustalany przez sprzedającego wedle jego woli. Najczęściej dotyczy tylko usunięcia wady fizycznej lub dostarczenia maszyny wolnej od wad oraz jest uzależniona od wykonywania przeglądów.

Zasady rękojmi mogą być zmodyfikowane w umowie lub OWS. Na zapisy umowne w tym zakresie powinniśmy zwracać uwagę już na etapie przystępowania do transakcji. Reguły te określają nasze prawa i obowiązki na długie lata i nieraz mają większe znaczenie niż cena czy warunki dostawy.

Podobał Ci się artykuł? Zaobserwuj nas w social mediach.

Zapisz się do naszego newslettera

Przeczytaj także

Ochrona własności intelektualnej w przemyśle maszynowym

Ochrona własności intelektualnej w przemyśle maszynowym

Ochrona własności intelektualnej staje się nieodzownym elementem strategii biznesowych. W szczególności... Czytaj więcej

Gwarancja maszyny przemysłowej

Gwarancja maszyny przemysłowej

Gwarancja jest szczególnie istotna przy zakupie skomplikowanych i zazwyczaj drogich maszyn przemysłowych.... Czytaj więcej

Co powinna określać umowa licencyjna przy zakupie nowoczesnej maszyny?

Co powinna określać umowa licencyjna przy zakupie nowoczesnej maszyny?

Nie wszyscy przedsiębiorcy zdają sobie sprawę, że podpisując umowę na zakup maszyn, nabywają też prawa... Czytaj więcej

Przestrzegamy praw biznesu

Skontaktuj się z nami

Kontakt