Środek lata, czyli sezon wakacyjny w pełni. Komu przysługuje urlop wypoczynkowy?

Okres wakacji to czas, kiedy pracownicy planują wyjazdy i składają wnioski o urlop wypoczynkowy. Jeśli nie jesteś pewien, ile dni wolnych może wziąć Twój podwładny i od czego to zależy, skorzystaj z naszych wskazówek. Zebraliśmy garść najważniejszych informacji, dzięki którym zaczniesz się lepiej orientować w kwestiach związanych z udzielaniem urlopów.

Urlop wypoczynkowy – co powinieneś wiedzieć?

Każdy, kto podpisał z Tobą umowę o pracę, ma prawo otrzymać urlop wypoczynkowy. Wiele zależy jednak od tego, jakie wykształcenie ma dana osoba oraz od jaki jest jej staż pracy. To właśnie te czynniki mają wpływ na liczbę dni przysługujących w ramach urlopu. Mając to na uwadze pamiętaj, że pracownikom należy się:

• 20 dni urlopu – jeśli są zatrudnieni krócej niż 10 lat,
• 26 dni urlopu – jeśli są zatrudnieni minimum 10 lat.

Do stażu pracy wlicza się także okres edukacji. W zależności od tego, jakie pracownik ma wykształcenie, będzie mógł szybciej lub później korzystać z wydłużonego okresu urlopowego. Zgodnie z zasadami, poszczególne okresy się nie sumują. Prawo pozwala doliczyć osobom, które ukończyły:

• zasadniczą lub równorzędną szkołę zawodową – 3 lata,
• standardową średnią szkołę zawodową albo taką dla absolwentów zasadniczych szkół zawodowych – 5 lat,
• średnią szkołę ogólnokształcącą – 4 lata,
• szkołę policealną – 6 lat,
• szkołę wyższą – 8 lat.

Ustalenie terminu urlopu

Należy pamiętać, że to pracodawca udziela urlopu. Oczywiście jest to jego obowiązek, jednakże oznacza to też, że pracownik nie posiada roszczenia o udzielenie urlopu w konkretnym okresie. Udzielając urlopu pracodawca podejmuje decyzję o wyrażeniu zgody na jego wykorzystanie w konkretnym terminie. Jest przy tym zobowiązany do wzięcia pod uwagę wniosków pracowników, ale i zapewnienia normalnego toku pracy. Jak rozumieć te postanowienia? Otóż pracodawca nie może arbitralnie decydować o terminie urlopu pracownika, ale gdy zaproponowany przez pracownika termin koliduje z terminami innych zatrudnionych i zagraża normalnemu tokowi pracy – może udzielić urlopie w innym terminie.

Pracownik powinien także pamiętać, że nie ma prawa do udania się na urlop bez zgody pracodawcy. Jeśli więc szef choćby kilkukrotnie odmawia udzielenia urlopu, to jednostronne poinformowanie go o tym, że pracownik sam postanowił zrobić sobie przerwę od pracy, będzie rażącym naruszeniem obowiązków pracowniczych.

Jedynym wyjątkiem od powyższego jest tzw. „urlop na żądanie”. Ten jednak przysługuje w wymiarze rocznym maksymalnie czterech dni i także w jego wypadku może nastąpić odwołanie z urlopu – o czym poniżej.

Odwołanie z urlopu

Warto też pamiętać, że pracodawca może odwołać pracownika z urlopu i nakazać mu powrót do pracy. Z uprawnienia tego pracodawca nie może jednak korzystać dowolnie, gdyż przesłanką są tu okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Pracodawca musi mieć, więc mieć ważny powód np. choroba zastępcy danej osoby albo niespodziewana awaria sprzętu. W takich sytuacjach zatrudnieni zawsze muszą dostosować się do wymagań pracodawcy. Należy przy tym mieć na uwadze, że pracodawca jest zobowiązany do zwrotu kosztów, które musiał ponieść zatrudniony, by zastosować się do jego polecenia i stawić się w biurze pomimo planowanego urlopu.

Długość urlopu

Obowiązujące prawo nie narzuca w jakich odstępach czasu pracownik musi brać urlop wypoczynkowy, ale wymaga, by przynajmniej jedna jego część wynosiła minimum 14 dni kalendarzowych.

Należy też pamiętać, że niektórzy pracownicy nie chcą wykorzystywać całego okresu urlopowego, który im przysługuje w danym roku. Dni, które im pozostają przechodzą wtedy na następny rok – zatrudniony może jeszcze z nich skorzystać do końca września. Warto dodać, że w przypadku wystąpienia urlopu zaległego pracodawca jest zobowiązany do jego udzielenia nawet bez wniosku pracownika. Oznacza to, że jeśli pracownik nie przejawia inicjatywy uzgodnienia terminu wykorzystania zaległego urlopu, to pracodawca może samodzielnie zadecydować o „wysłaniu” go na zaległy urlop w dowolnie wybranym okresie.

Co więcej, nieudzielenie pracownikowi przysługującego mu urlopu wypoczynkowego to wykroczenie zagrożone karą grzywny do 1000 do 30 000 złotych. Właśnie przy urlopach zaległych zachodzi największe ryzyko popełnienia tego wykroczenia. Lepiej więc już 2 stycznia podjąć działania zmierzające do rozliczenia się z pracownikami z ich zaległego urlopu.

Lato to czas, gdy większość pracowników planuje wyjazdy, co może odbić się na efektywności firmy. Nie jesteś pewien, jak stosować regulacje prawa pracy, dotyczące urlopów? Napisz do nas i opisz swoją sprawę – pomożemy Ci poradzić sobie z okresem urlopowym w taki sposób, by nie wpływał on na powodzenie Twojego biznesu, a wszystko odbywało się zgodnie z prawem.