Pomimo, że informacje dotyczące zachowania higieny pracy są obecnie mocno nagłośnione medialnie, w związku ze złagodzeniem obostrzeń rządowych i powrotem pracowników z pracy zdalnej do zakładu pracy, warto przyjrzeć się jak do tematu środków ochrony pracowników podchodzi sam ustawodawca.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.): W celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Tematyka pracy zdalnej została przez nas szczegółowo opisana w artykule, który znajdą Państwo tutaj, w związku z tym dalsza część niniejszego wpisu odnosić się będzie do sytuacji pracowników, którzy wykonują pracę w zakładzie pracy.

Zgodnie z art. 207 § 2 kodeksu pracy na pracodawcy ciąży obowiązek ochrony zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie im bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Pracodawca powinien podejmować określone działania zmierzające do ochrony pracowników również przed takim zagrożeniem.

Ponadto, zgodnie z art. art. 237[6] § 1 kodeksu pracy: Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.

Szczegółowe rozwiązania dotyczące ograniczeń funkcjonowania zakładów pracy reguluje obecnie Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii z dnia 2 maja 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 792), dalej: Rozporządzenie.

W myśl § 8 Rozporządzenia zakłady pracy są obowiązane zapewnić osobom zatrudnionym niezależnie od podstawy zatrudnienia rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk. Ponadto odległość między stanowiskami pracy powinna wynosić co najmniej 1,5 m, chyba że jest to niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy, a zakład ten zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii COVID-19.

Powyższy przepis może nasuwać wątpliwości co do rozumienia pojęcia „stanowisko pracy”, albowiem Rozporządzenie nie definiuje stanowiska pracy na potrzeby stosowania właściwych odległości. Z uwagi na brak szczególnej regulacji pomocnym może okazać się przyjęta przez ustawodawcę definicja stanowiska pracy z Rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z którym „stanowiskiem pracy” jest przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w której pracownik lub zespół pracowników wykonuje pracę.

Zakupione środki ochrony indywidualnej powinny spełniać określone wymogi i normy. Środki ochrony indywidualnej powinny być zgodne z wytycznymi Krajowego Konsultanta w dziedzinie chorób zakaźnych opublikowanymi w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw zdrowia. Przykładowo, zgodnie z wytycznymi Krajowego Konsultanta w dziedzinie chorób zakaźnych dotyczących warunków, jakie powinny spełniać maseczki przeznaczone dla osób, które nie wykonują zawodów medycznych oraz nie potwierdzono u nich aktywnego zakażenia Covid-19, rozmiar maseczki mierzony na płasko powinien wynosić co najmniej 17,5 x 9 cm.

Ponadto warto w tym względzie również odwołać się do wytycznych zamieszczonych na stronach poszczególnych ministerstw we współpracy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym. Przykładowo, Minister Rozwoju we współpracy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym MR przygotowało zalecenia dla zakładów pracy. I tak, zaleca się m.in.:

1. Zachowanie bezpiecznej odległości od rozmówcy (1-1,5 metra);
2. Upewnienie się, że pracownicy, klienci i kontrahenci mają dostęp do miejsc, w których mogą myć ręce mydłem i wodą;
3. Umieszczenie dozowników z płynem odkażającym w widocznych miejscach, w miejscu pracy i upewnienie się, że dozowniki te są regularnie napełniane;
4. Wywieszenie w widocznym miejscu informacji jak skutecznie myć ręce. Połączenie tego z innymi środkami komunikacji, takimi jak np. szkolenia personelu przez specjalistów ds. bezpieczeństwa i higieny pracy;
5. Zwrócenie szczególnej uwagi na rekomendacje, aby podczas pracy NIE dotykać dłońmi okolic twarzy zwłaszcza ust, nosa i oczu, a także przestrzegać higieny kaszlu i oddychania;
6. Dołożenie wszelkich starań, aby miejsca pracy były czyste i higieniczne:
   • powierzchnie dotykowe w tym biurka, lady i stoły, klamki, włączniki światła, poręcze i inne przedmioty (np. telefony, klawiatury) muszą być regularnie wycierane środkiem dezynfekującym, lub przecierane wodą z detergentem,
   • wszystkie obszary często używane, takie jak toalety, pomieszczenia wspólne, powinny być regularnie i starannie sprzątane, z użyciem wody z detergentem.

Warto wskazać, że przedstawione powyżej środki ochrony indywidualnej są jedynie przykładowymi środkami narzuconymi przez ustawodawcę. Pracodawca może a nawet powinien wdrożyć wszelkie działania i środki dostosowane do charakteru zakładu pracy, które pozwolą uchronić pracowników czy kontrahentów przed zarażeniem.

Z uwagi na specyfikę każdej branży kwestia środków ochrony indywidualnej pracowników została szczegółowo przez ustawodawcę dookreślona, w niniejszym artykule zostały omówione jedynie ogólne zasady związane z zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy. Jeżeli chcą Państwo uzyskać bardziej szczegółowe informacje w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu.