Jak od 2019 r. sporządzać i podpisywać dokumenty elektroniczne składane do RDF?

Elektroniczne sprawozdanie z działalności i uchwały wspólników

Wraz z końcem marca 2019 r. minęła pierwsza fala „gorączki” związanej z przygotowywaniem dokumentów finansowych spółek handlowych według nowych standardów. Ostatnie zmiany w ustawie o rachunkowości wymusiły składanie sprawozdań finansowych w szczególnej formie elektronicznej – ustrukturyzowanych plików .xml.

Ministerstwo Finansów – wprawdzie na ostatnią chwilę, ale jednak – zdążyło z opublikowaniem na swojej stronie struktur tych plików. Udostępniona została także odpowiednia aplikacja.

Jakie dokumenty przygotować po sprawozdaniu finansowym?

Sprawozdania finansowe najczęściej są już za nami. Jednak obecnie dla większości podmiotów nadchodzi czas sporządzania dodatkowych dokumentów, związanych z corocznymi zebraniami wspólników. Najczęściej to w czerwcu właśnie w spółkach handlowych odbędą się: zebrania wspólników (w wypadku spółek osobowych), zwyczajne zgromadzenie wspólników (dla spółki z o.o.) oraz walne zgromadzenie akcjonariuszy (dla spółki akcyjnej). W większości wypadków spółki handlowe muszą sporządzić i złożyć do Repozytorium Dokumentów Finansowych nie tylko sprawozdanie finansowe, ale również dodatkowo:

1. sprawozdanie z działalności (dotyczy podmiotów wymienionych w art. 49 ust. 1 ustawy o rachunkowości);
2. uchwałę organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdań;
3. uchwałę organu zatwierdzającego o podziale zysku lub pokryciu straty,

a także, jeśli spółka podlegała badaniu przez biegłego rewidenta:

1. opinię biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego.

Poniżej wskazujemy, co może zmienić się od 2019 r. w składaniu tych dokumentów.

Gdzie składać dokumenty?

W tej kwestii wszystko pozostaje bez zmian. Dalej właściwym adresem jest Repozytorium Dokumentów Finansowych (RDF).

Do kiedy należy złożyć dokumenty?

Także terminy nie ulegają zmianie. Art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości niezmiennie wymaga, aby wszystkie dokumenty złożyć w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Co ważne – jeśli właściwy organ nie zatwierdził sprawozdania, to i tak należy je złożyć – w terminie 15 dni od dnia, gdy najpóźniej zatwierdzenie miało nastąpić (w praktyce: dla większości podmiotów będzie to 15 lipca). Jeśli takie niezatwierdzone sprawozdanie zostanie zatwierdzone później (np. w sierpniu) – należy je złożyć ponownie wraz z dokumentami zatwierdzającymi.

Jak podpisać sprawozdanie z działalności?

Nowe brzmienie art. 49 ust. 7 ustawy o rachunkowości wymaga, aby w przypadku podmiotów wpisanych do KRS elektronicznie podpisane zostało nie tylko sprawozdanie finansowe, ale także sprawozdanie z działalności (w wypadku spółek osobowych podpisują je wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy spółki, w wypadku spółek kapitałowych – wszyscy członkowie zarządu). Podpis można złożyć tylko elektronicznie, w dwóch formach: kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub profilem zaufanym ePUAP.

Jeśli wszyscy zobowiązani do podpisu dysponują podpisem kwalifikowanym rzecz jest prosta – takiego podpisu można użyć do podpisania każdego dokumentu. Trudności zaczynają się przy korzystaniu z podpisu zaufanego ePUAP (a tak przecież jest w większości przypadków). Ministerstwo Finansów nie udostępniło struktur logicznych (.xml) dla sprawozdania z działalności, tym samym podpisu elektronicznego nie podpiszemy ani przez portal RDF, ani przez aplikację e-Sprawozdania Finansowe.

Nie wystarczy też samo przesłanie dokumentu do RDF i złożenie podpisu pod zgłoszeniem (a nie pod sprawozdaniem). Wprawdzie system najpewniej dokument taki przyjmie, ale będzie on błędny i będzie przesądzał o niesporządzeniu sprawozdania z działalności. Wniosek jest dość groźny: taki błąd formalny może być zakwalifikowany, jako przestępstwo niesporządzenia sprawozdania z działalności, stypizowane w art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Czy trzeba więc wyposażyć się w podpis kwalifikowany? Wydaje się, że istnieje możliwość uniknięcia tej komplikacji. Ministerstwo Cyfryzacji udostępniło platformę, na której można poprzez ePUAP podpisać każdy dokument. Wystarczy wejść na stronę Ministerstwa pod tym linkiem.

Korzystanie z usługi jest bardzo proste: wystarczy przesłać w przeglądarce dokument w jednym z dostępnych formatów (np. .pdf), złożyć podpis profilem zaufanym ePUAP, a system zwróci nam do ściągnięcia dokument w formacie .xml, zawierającym podpis zaufany ePUAP. Taki dokument .xml byłby właściwie podpisanym sprawozdaniem z działalności, które należy przesłać do RDF.

Udostępnioną usługę zdecydowanie warto wykorzystać do podpisania sprawozdania z działalności.

Czy podpisać uchwałę o zatwierdzeniu sprawozdań oraz o podziale zysku lub pokryciu straty oraz opinię z badania?

Ustawa o rachunkowości nie wymaga, aby kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpis ePUAP składać dodatkowo pod uchwałą o zatwierdzeniu sprawozdań, uchwałą o podziale zysku lub pokryciu straty czy pod opinią z badania przez biegłego rewidenta.

Czy dokumenty należy wysyłać do Urzędu Skarbowego?

W związku z powstaniem Repozytorium Dokumentów Finansowych i faktem, iż organy Krajowej Administracji Skarbowej mają do niego dostęp elektroniczny zniesione zostały dla podmiotów wpisanych do KRS wymogi przesyłania dokumentów finansowych do Urzędu Skarbowego (art.  45 ust. 5 ustawy o PIT oraz art. 27 ust. 2 zd. 1 ustawy o CIT).

Należy jednak pamiętać, że wymóg ten może dotyczyć podmiotów niewpisanych do KRS (przykładowo: wraz z zeznaniem PIT sprawozdanie finansowe mają obowiązek wysłać osoby fizyczne, prowadzące tzw. „pełną księgowość”, czyli księgi rachunkowe – np. w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy spółki cywilnej).

Kto składa dokumenty do RDF?

W tym zakresie zmiany mają charakter ewidentnie ułatwiający. Od 4 marca 2019 r. może to zrobić także prokurent. Niezmiennie – jeśli dokumenty zgłasza osoba uprawniona do reprezentacji zgodnie z wpisem do KRS (wspólnik spółki osobowej, członek zarządu, prokurent), to musi ona posiadać ujawniony w KRSie nr PESEL.

Uwaga! Od 1 kwietnia 2019 r. techniczną możliwość złożenia dokumentów przez RDF uzyskali również radcy prawni i adwokaci.

Jeśli mają Państwo jakiekolwiek wątpliwości co do tego, jak powinna krok po kroku wyglądać procedura przygotowania pozostałych dokumentów do RDF i ich zgłoszenie – zapraszamy do kontaktu ze specjalistami naszej Kancelarii.

Robert Drożdż
prawnik, specjalista Kancelarii do spraw korporacyjnych i handlowych